/

Świat widziany w szarych barwach – achromatopsja

W początkowej fazie rozwoju percepcji wzrokowej niemowlę jest w stanie różnicować wyłącznie kontrasty. Chętnie zatem ogląda czarno-białe książeczki, które dodatkowo stymulują zmysł widzenia. Dość szybko jednak jego kolorystyczny magazyn się poszerza, by, gdy maluch osiągnie wiek kilku miesięcy, cieszyć jego oko otaczającą pełnią kolorów.

Aż trudno wyobrazić sobie sytuację, w której dorosły człowiek z dnia na dzień traci zdolność widzenia barw. Choć zdarza się to rzadko, to jednak jest możliwe i literatura naukowa podaje przypadki osób, które w wyniku uszkodzenia określonych okolic mózgu zaczynają widzieć świat wyłącznie w odcieniach szarości. Tego typu objawy występują w achromatopsji. Wyróżnia się jej dwie przyczyny. Są to: genetyczna choroba siatkówki albo uszkodzenie obszaru potyliczno-skroniowego.

Osoba z tego typu defektem ma zachowaną zdolność widzenia i wskazania charakterystycznego koloru danego przedmiotu (np. pomidor jest czerwony), o ile oczywiście wcześniej nabyła tę wiedzę. Dzięki zachowanej umiejętności widzenia głębi i ostrości potrafi także różnicować odcienie szarości. Każdy prezentowany kolor jest analizowany tylko pod względem wysycenia oraz zdolności odbijania światła. Kontrasty zatem będą dobrze spostrzegane, jednak rozróżnienie barw wchodzących w ich skład już nie.

W życiu codziennym jest to duże utrudnienie. Owszem, dzięki zachowanej wiedzy, np. informacji, że na sygnalizatorze u góry zawsze jest czerwone światło, osoba z achromatopsją będzie mogła radzić sobie podczas przechodzenia przez ulicę. Jednak co w sytuacji, kiedy dwa przedmioty są podobnej wielkości i kształtu, a jedynie barwa jest cechą, po której możemy zidentyfikować, co jest czym? W tym przypadku problemy pojawiać się będą w trakcie zakupu warzyw i owoców czy rozpoznawaniu znaków drogowych. Jak radzić sobie z tego typu deficytami? Dobrze zachowane zasoby językowe, pamięciowe oraz korzystanie z percepcji dotykowej będą w przypadku achromatopsji idealną metodą kompensacji tych specyficznych zaburzeń widzenia.

Agnieszka Kowalska
Agnieszka Kowalska
psycholog z wielką pasją, realizujący się w dziedzinie neuropsychologii. Zgłębia związek między ludzką psychiką, umysłem a ciałem. W pracy kieruje się kreatywnością, tworząc spersonalizowaną terapię neuropsychologiczną z uwzględnieniem bagażu emocjonalnego pacjentów, co umożliwia rozbudzanie w nich ducha walki. Niektórzy twierdzą, że leczy głosem.